Euskal Autonomia Erkidegoko Elkarteen Konfederazioa, handiena 5.812 atxikimendurekin, alarma-egoerei buruzko ekainaren 1eko 4/1981 Lege Organikoaren 3.2 artikuluan oinarritzen da
Euskaldendak-ek kalte-ordainak eskatuko ditu bide juridikotik
Merkataritza-, ostalaritza- eta zerbitzu-enpresetan eragindako kalteen zenbateko ekonomikoa zehaztuko duen txostena egiteko datuak biltzen hasi da.
Euskaldendak-ek, Bizkaidendak, Arabadendak eta Dendartean lurralde federazioen bitartez, 463/2020 Errege Dekretuarekin alarma egoera deklaratu zenetik sortutako kalteengatik kalte-ordainak eskatzeko izapideak hasi ditu.
Autonomia Erkidegoko Elkarteen Konfederazioaren ustez, araudiak 3.2 artikuluaren bidez babesten ditu: egoera hauek indarrean dauden bitartean hartutako egintza eta xedapenak aplikatzearen ondorioz, zuzenean edo modu pertsonalean, egotz ezin dakizkiekeen egintzen ondoriozko eskubide edo ondasun, kalte edo galerak jasaten dituztenek, kalte-ordaina jasotzeko eskubidea izango dute, legeetan xedatutakoaren arabera.
Ez gaude administrazioaren ondare-erantzukizun kasuagatik kalte-ordaina lortzeko eskubideari buruzko erregulazio orokor baten aurrean, Konstituzioaren 106. artikuluan jasoko litzatekeena, 39/2015 eta 40/2015; aitzitik, horretarako idatzitako lege organikoak berak zehazten eta ebazten ditu alarma-egoera deklaratzeko egoera mota horiek. Horregatik, ez dugu ulertzen norbaitek zalantzan jar dezakeenik kalte-ordainak eskatzeko eskubidea, adierazi dute Elkarte autonomikotik.
Inork ezingo luke zalantzan jarri alarma egoerako egun horietan egotzi ezin zaizkien arrazoiengatiko galera handiak izatera behartutako jarduera ekonomikoak egon direla eta daudela, izan ere, jarduera etetea (edo ixtea) eta beste galarazpen batzuk jasan dituzten kaltetutako autonomo eta enpresa dira, Estatuak obligatutako neurriak onartu behar izan dituztenak.
Itzulpen juridikoak kalte-ordaina jasotzeko eskubidea legitimatzen du; izan ere, merkataritzak, ostalaritzak eta zerbitzu-enpresek sakrifizio gogorragoa jasan dute alarma-egoeran hartutako neurriengatik, eta neurri horietako asko diskriminatzaileak izan dira. Pandemia betean Interneteko Plataforma Handiei lehen premiakoak ez ziren produktuak saltzen utzi zaie, establezimendu fisikoak ixtera behartuta zeuden bitartean, eta hori diskriminatzailea eta justifikaezina da osasun ikuspegitik, edo ostalari txikiak ixtera behartua izatea zentro handiak, denok ikusi ahal izan dugun bezala, gainezka daudenean eta mota guztietako produktuak saltzen ari diren bitartean.
Euskaldendak-en zifrak
EUSKALDENDAK: 5.812 establezimendu atxikita
Sektorekako banaketa:
Merkataritza: % 58,89 (3.423 establezimendu).
Ostalaritza: % 13,83 (804).
Zerbitzuak: % 27,27 (1.585).
Kaltetutako establezimenduen aurreikuspena: 3.964, datozenak:
Merkataritza: Sektorearen % 63,1 aurreko puntuko erreferentziari jarraituz, 2160 establezimendu.
Ostalaritza: Sektorearen %100r, aurreko puntuko erreferentziari jarraituz, 804 establezimendu.
Zerbitzuak: Sektorearen % 63,1, merkataritza sektoreko irizpideari jarraituz. 1000 establezimendu suposatzen ditu.
Eragindako establezimendu horietan enplegua sortzea sektoreka (Jaurlaritzak berak egindako azterlanetatik eratorria): 11.072 enplegu
Kaltetutako merkataritzan: 5.832 enplegu (autonomoak barne). 2,7 ratioarekin.
Ostalaritzan: 2.540 enplegu (3,16 ratioarekin).
Zerbitzuetan merkataritzako ratioa aplikatzen dugu, azpisektorekako ikerketa espezifikorik ez daukagunez: 2.700
Hitzarmen probintzialak eta gehienbat mugagabeak aplikatzen dituzten enpleguak (3/4).
Datu horiek esan nahi dute itxiera-neurriek eragindako establezimenduen artean urtean guztira zenbateko hau biltzen dela:
40.481.136,38 € PFEZ bidez.
8.501.038,64 € sozietateen gaineko zergaren bidez, estimatutako entitate juridiko portzentaiaren arabera.
66.705.872,56 € Gizarte Segurantzako kuoten bidez.
1.328.640 € IBI bidez, aipaturiko establezimenduen erdietan.
2.657.280 € hondakin eta estolda tasetan.
76.728.960 € galera estimatuen ondoriozko BEZaren bilketan, produktu galkorrari buruzko barne-txostenen arabera 15.000 € galtzen direlarik denboraldiko itxiko erosketa batean eta zenbateko horri 2,2ko marjina aplikatuta.
